W większości banków kredytobiorcy już mogą składać wnioski o odroczenie spłat kredytu hipotecznego w ramach ustawowych wakacji kredytowych. Poniżej szczegółowo opisujemy, kto i jak może skorzystać z tej opcji w 2024 roku.
Nowelizacja ustawy
W połowie maja 2024 roku weszła w życie nowelizacja ustawy regulującej tzw. ustawowe wakacje kredytowe. Po długich debatach i kilkukrotnych zmianach terminów nowa edycja programu wsparcia dla kredytobiorców stała się faktem. Zasady tej edycji różnią się nieco od tych z lat 2022 i 2023. Poniżej podsumowujemy najważniejsze informacje.
Kredyty hipoteczne objęte wakacjami kredytowymi 2024
Osoby, które zamierzają skorzystać z wakacji kredytowych w 2024 roku, zapewne odroczyły już raty w poprzednich latach. Warto jednak przypomnieć podstawowe warunki dotyczące umowy kredytowej, którą można „zamrozić”:
- Waluta kredytu: Wakacje kredytowe dotyczą wyłącznie kredytów w walucie polskiej; nie obejmują zobowiązań denominowanych lub indeksowanych do CHF, EUR itp.
- Data zawarcia umowy: Umowa kredytowa musiała być zawarta przed 1 lipca 2022 roku.
- Okres do końca spłaty: Do końca spłaty kredytu hipotecznego musi pozostawać co najmniej 6 miesięcy.
- Cel kredytu: Kredyt musi być przeznaczony na nieruchomość, która służy zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych.
- Liczba kredytów: Można odroczyć raty tylko dla jednej umowy kredytowej, tej samej, którą „wakacjowano” w latach 2022-2023.
- Maksymalna kwota kredytu: Kwota kredytu nie może przekraczać 1,2 mln zł – to nowy warunek obowiązujący tylko w 2024 roku.
Warunki skorzystania z wakacji kredytowych 2024
Nowością w tej edycji jest kryterium dochodowe, określające relację raty kredytu do dochodu. Wskaźnik ten musi przekraczać 30 procent. Aby go obliczyć, można postępować według poniższych kroków:
- Zsumuj dochody gospodarstwa domowego z ostatnich 3 miesięcy.
- Zsumuj zapłacone raty kredytowe z ostatnich 3 miesięcy (łącznie z dodatkowymi składkami).
- Podziel sumę rat przez sumę dochodów.
- Pomnóż wynik przez 100.
Jeśli wynik przekracza 30, spełniasz kryterium. Niektóre banki udostępniają kalkulatory na swoich stronach internetowych, które mogą pomóc w tych obliczeniach.
Założenia do obliczeń
Do obliczeń przyjmuje się następujące założenia:
- Średnia arytmetyczna: Wyliczamy średnią arytmetyczną relacji raty do dochodu z okresu 3 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku.
- Dochód gospodarstwa domowego: Dla wieloosobowych gospodarstw domowych uwzględniamy łączny dochód w gospodarstwie.
- Pomniejszenia dochodu: Dochodem są wszystkie przychody pomniejszone o:
- Miesięczne koszty podatku dochodowego od osób fizycznych i koszty uzyskania przychodu;
- Miesięczne składki na ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenia społeczne;
- Alimenty płacone na rzecz innych osób.
- Wyłączenia z dochodu: Do dochodu nie zalicza się szeregu pozycji, takich jak świadczenia wychowawcze, dodatki osłonowe itp. Lista tych wyłączeń jest dostępna m.in. na stronie banku Credit Agricole.
- Działalność gospodarcza:
- Jeśli prowadzimy działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtowo, dochód bazuje na naszej deklaracji podatkowej.
- Jeśli prowadzimy działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych, miesięczny dochód ustala się na podstawie zeznania podatkowego za poprzedni rok kalendarzowy (łączny dochód podzielony przez liczbę miesięcy prowadzenia działalności).
- Rodziny wielodzietne: Jeśli w naszym gospodarstwie domowym jest co najmniej trójka dzieci, kryterium dochodowe nie obowiązuje.
Definicja dziecka
Komentarza wymaga rozumienie terminu „dziecko” na potrzeby ewentualnego ominięcia kryterium relacji raty do dochodu. Za dziecko uznaje się dzieci pozostające na naszym utrzymaniu:
- Do ukończenia 18 roku życia;
- Do ukończenia 25 roku życia, jeśli dziecko uczy się w:
- Szkole – do 30 września roku, w którym skończył się rok szkolny,
- Szkole wyższej – do 30 września roku, w którym jest planowane ukończenie nauki.
Ograniczenia wiekowe nie dotyczą dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym.
Zawieszenie raty w ramach wakacji kredytowych 2024
W 2024 roku można zawiesić spłatę łącznie 4 rat:
- W okresie czerwiec-sierpień – 2 raty.
- W okresie wrzesień-grudzień – 2 raty.
Przypomnijmy, że bank nie nalicza odsetek za czas, w którym spłata kredytu jest odroczona. Jednocześnie wydłuża się okres spłaty kredytu o tyle miesięcy, ile miesięcy wakacji kredytowych wykorzystaliśmy.
Procedura składania wniosku
Aby skorzystać z zawieszenia rat, trzeba złożyć wniosek – dla każdej odroczonej raty osobno lub łącznie dla wszystkich. Czas na złożenie wniosku upływa w dniu płatności raty. Wniosek może złożyć tylko jeden ze współkredytobiorców (np. jeden małżonek z dwojga wspólnie spłacających kredyt).
Wnioskowi towarzyszy zestaw oświadczeń, które musimy złożyć pod rygorem odpowiedzialności karnej. Oświadczenia te wskazują, że spełniamy wymienione wyżej warunki – nie są konieczne dokumenty pokazujące np. skład naszego gospodarstwa domowego czy potwierdzające wysokość dochodów. Odpowiedzialność za ustalenie, czy mieścimy się w wymogach, spoczywa zatem na nas, a nie na banku.
Potwierdzenie i formalności
Bank będzie potwierdzać rozpatrzenie wniosku i zawieszenie rat. Nie jest wymagane podpisanie aneksu do umowy kredytowej. W czasie trwania wakacji kredytowych trzeba opłacać składki ubezpieczeniowe, jeśli towarzyszą one kredytowi hipotecznemu.
Składanie wniosku – procedura
Banki w większości uruchomiły możliwość wnioskowania o skorzystanie z wakacji kredytowych w dniu wejścia w życie ustawy, czyli 15 maja 2024 roku. Najłatwiej złożyć wniosek poprzez bankowość elektroniczną, ale kredytodawcy udostępniają także formularze do przesłania w formie fizycznej.
Podsumowanie
Wakacje kredytowe 2024 to wsparcie dla kredytobiorców, którzy spełniają nowe, zaostrzone kryteria. Program ten ma na celu pomóc w trudnych sytuacjach finansowych, odciążając tymczasowo budżety domowe. Przed złożeniem wniosku warto dokładnie zapoznać się z warunkami i wymaganiami, aby upewnić się, że spełniamy wszystkie konieczne kryteria. Skorzystanie z wakacji kredytowych może przynieść chwilowe wytchnienie w spłacie kredytu hipotecznego, dając czas na stabilizację finansową.