WIBOR (ang. Warsaw Interbank Offered Rate) – referencyjna wysokość oprocentowania kredytów na polskim rynku międzybankowym.
Wyznaczana jest jako średnia arytmetyczna wielkości oprocentowania podawanych przez największe banki działające w Polsce, które są uczestnikami panelu WIBOR, po odrzuceniu wielkości skrajnych. WIBOR ma wpływ na wysokość oprocentowania kredytów złotowych. Ta tajemnicza dla niektórych kredytobiorców wartość nie bierze się znikąd. Ustalanie wartości WIBOR to złożony proces, u źródeł którego leżą stopy procentowe.
Stopy procentowe
Właściwie stopa procentowa to coś, co potocznie nazywamy oprocentowaniem, czyli wyrażona w procentach opłata za pożyczenie kapitału. Stopy procentowe to seria wskaźników ustalanych przez banki centralne lub ich odpowiedniki. Większość z nich to oprocentowanie kredytów i depozytów w relacjach między bankiem centralnym i bankami komercyjnymi.
Stopy procentowe służą bankowi centralnemu do regulacji sytuacji na rynku pieniężnym. Manipulując ich wysokością można zmniejszyć lub zwiększyć ilość pieniądza w obiegu.
W Polsce stopy procentowe ustala Rada Polityki Pieniężnej (RPP), która jest organem Narodowego Banku Polskiego (NBP). Zadaniem RPP jest utrzymywanie inflacji na określonym poziomie. Rada ustala podstawowe stopy procentowe NBP:
- Stopa referencyjna to rentowność 7-dniowych bonów pieniężnych emitowanych przez NBP w ramach tzw. operacji otwartego rynku. Nie wnikając w szczegóły można powiedzieć, że bank emituje je, by ściągnąć nadmiar pieniądza z rynku, a skupuje, by rzucić na rynek dodatkową gotówkę.
- Stopa lombardowa to oprocentowanie, jakie stosuje NBP pożyczając bankom komercyjnym pieniądze pod zastaw papierów wartościowych.
- Stopa depozytowa to oprocentowanie, na jakie NBP przyjmuje depozyty od banków komercyjnych.
- Stopa redyskonta weksli to stopa, po jakiej NBP przejmuje od banków weksle spełniające określone warunki.
Poza podstawowymi stopami RPP ustala również Stopę rezerwy obowiązkowej. Nie jest to typowy instrument kontroli inflacji, choć wpływa na podaż pieniądza.
Skąd się bierze WIBOR?
WIBOR stawka pożyczek na warszawskim rynku międzybankowym. Krótko mówiąc, jest to stawka po jakiej banki pożyczają sobie pieniądze. Wskaźnik wyznaczany jest w każdym dniu roboczym o 11:00 na tzw. fixingu Dla większości konsumentów znaczenie ma WIBOR 3M, czyli koszt pożyczki na trzy miesiące, bo to właśnie ten parametr najczęściej jest podstawą do obliczenia oprocentowania kredytu hipotecznego.
WIBOR ma też przełożenie, choć z reguły nie bezpośrednie, na oprocentowanie depozytów. Bankom nie opłaca się płacić za depozyty od osób fizycznych czy firm znacząco więcej niż wynosi WIBOR, bo wówczas taniej pożyczyć u konkurencji.
Skąd banki biorą wysokość WIBORU? Niemal zawsze będzie to wartość pomiędzy stopą lombardową i stopą depozytową. Wynika to z tego, iż Banki nie widzą sensu pożyczania konkurencyjnym bankom po niższym oprocentowaniu od stopy depozytowej, ponieważ zarobią więcej gdy włożą środki do NBP. Nie ma też sensu pożyczać drożej niż stopa lombardowa, jeżeli na taki procent mogą pożyczyć środki z NBP.
